Darowizna od rodziców a rozliczenie podatku i PIT

W świadomości społecznej istnieje przekonanie, że darowizna pomiędzy członkami najbliższej rodziny nie rodzi obowiązku podatkowego od darowizn i spadków. Należy to jednak uściślić - w świetle prawa obowiązują kwoty wolne, zależne od grupy podatkowej, do której zalicza się darczyńca, a w niektórych przypadkach, aby zwolnienie z opodatkowania przysługiwało, trzeba dopełnić formalności we właściwym Urzędzie Skarbowym.

Zwolnienia podatkowe dla członków rodzin

Wszelkie darowizny podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednak dla pewnych grup podatkowych ustawodawca przewiduje zwolnienia. W zależności od sklasyfikowania podatnika do grupy, określono kwoty wolne, których nieprzekroczenie wartości pozwala na zwolnienie z odprowadzenia podatku przez obdarowanego.

W kontekście podatku od darowizn i spadku podatnicy są podzieleni na następujące grupy:

• Grupa I: małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, dzieci przysposobione, zięć, synowa, teściowie, rodzeństwo
• Grupa II: zstępni i małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa i ich małżonków, rodzeństwo małżonków, małżonkowie pozostałych zstępnych
• Grupa III: pozostali, niezaliczeni do dwóch pierwszych grup

Kwota wolna od podatku dla poszczególnych grup przedstawia się następująco:

• dla grupy I: 9637 zł
• dla grupy II: 7276 zł
• dla grupy III: 4902 zł

Nabycie rzeczy lub praw majątkowych na własność od jednej osoby więcej niż raz oznacza zsumowanie darowizn przekazanych na przestrzeni pięciu lat poprzedzających rok ostatniego nabycia. Suma tych darowizn stanowi podstawę opodatkowania.

Szczególna grupa 0

W obrębie grupy 1 wyróżniona jest grupa 0, w której wszelkie darowizny, bez względu na wartość mają prawo być zwolnionymi z opodatkowania nawet po przekroczeniu kwoty wolnej. Aby jednak zwolnienie takie mogło mieć miejsce należy zgłosić ów fakt do właściwego urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym powstaje obowiązek podatkowy. Zgłoszenia takiego dokonuje się na druku SD-Z2, a obowiązek dotyczy darowizn przekraczających kwotę wolną, wynoszącą dla 1 grupy 9637 zł.

Do grupy 0 zaliczają się: małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, ojczym, macocha, rodzeństwo.

Wniosek SD-Z2 służy do wykazania nadwyżki kwoty darowanej ponad limit zwolniony z podatku od spadku i darowizn. W sytuacji otrzymania darowizny o łącznej wartości przekraczającej kwotę wolną należy udokumentować otrzymane środki pieniężne na rachunek nabywcy.

Darowizna od rodziców a obowiązek podatkowy

Rodzice są - w przypadku podatku od spadku i darowizn - podatnikami grupy 0, co oznacza, że wszystkie otrzymane darowizny nie tworzą obowiązku uiszczenia podatku. Warunkiem jednak jest złożenie w terminie do 6 miesięcy zgłoszenia w Urzędzie Skarbowym na druku SD-Z2 - zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Jeśli wartość darowizny od rodziców nie przekracza 9637 zł nie ma potrzeby składania zgłoszenia w Urzędzie.

Rozliczenie darowizny od rodziców

Darowizna w każdej wysokości, pochodząca od rodziców nie podlega opodatkowaniu, a więc także rozliczeniu, o ile będzie odpowiednio udokumentowana. Poniżej kwoty wolnej będzie temu służył dowód przekazania na rachunek bankowy obdarowanego, przekaz pocztowy lub wykazanie wpływu darowizny na rachunek w spółdzielczej kasie kredytowo-oszczędnościowej. Darowizny przewyższające sumami z 5 lat kwotę 9637 wymagają dodatkowego zgłoszenia tego faktu we właściwym nabywcy Urzędzie Skarbowym. Zgłoszenia można dokonać także poprzez internetowy Urząd Skarbowy - ID: 172.

Konsekwencje zaniedbania obowiązku zgłoszenia darowizny

Zaniedbanie obowiązku zgłoszenia w ustawowym terminie darowizny od rodziców skutkuje nałożeniem podatku na zasadach ogólnych. W takim przypadku należy złożyć deklarację i zapłacić podatek.

Dodatkowo, w zależności od decyzji Urzędu Skarbowego, może on nałożyć karę wynikającą z niedotrzymania obowiązku zgłoszeniowego. Niezgłoszenie darowizny jest traktowane jako próba oszustwa, co w zależności od nadwyżki ponad kwotę wolną i stopień pokrewieństwa, wiąże się z ustaleniem stawki podatkowej od 3 do 20 %.

Przy darowiznach o znacznej wartości istotne jest, żeby rodzice mogli jednoznacznie wskazać źródło, z których pochodzą darowane środki, mające pokrycie w osiąganych dochodach. W przeciwnym wypadku może zostać nałożony dodatkowy podatek od dochodów nieujawnionych.

Porady dotyczące rozliczeń podatkowych pochodzą z portalu Pitax.pl. Dzięki PITax bezpłatnie i w prosty sposób rozliczysz tegorocznego PITa online.